Οι επιδράσεις στην υγεία των φαινολικών ενώσεων που εντοπίζονται στο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, στα υποπροϊόντα και στα φύλλα της ελιάς.
Η Olea europaea L. είναι ένα οπωρωφόρο δέντρο που κατάγεται από τη Μικρά Ασία και τη Συρία, το οποίο σήμερα καλλιεργείται σε ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου. Σήμερα, οι σημαντικότεροι παραγωγοί ελιών και ελαιολάδου είναι η Ισπανία, η Ιταλία και η Ελλάδα. Το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο (EVOO), που εξάγεται φυσικά από τον καρπό, είναι γνωστό για τις θρεπτικές του ιδιότητες και τις επιδράσεις στην υγεία, ειδικά κατά των καρδιαγγειακών παθήσεων (CVD). Αυτές οι ιδιότητες οφείλονται στην παρουσία υψηλών επιπέδων λιπαρών οξέων (98-99% του συνολικού βάρους του EVOO), ιδίως των μονοακόρεστων οξέων όπως το ελαϊκό, καθώς και άλλων πολύτιμων συστατικών όπως φαινόλες, φυτοστερόλες, τοκοφερόλες και σκουαλένιο ακόμη και αν υπάρχει σε χαμηλά ποσοστά (1-2%). Μόνο το EVOO, και όχι όλα τα λιπαρά έλαια, έχει υψηλό ποσοστό λιπαρών οξέων με σωστή ισορροπία ακόρεστων λιπαρών οξέων σταθεροποιημένων από δευτερεύουσες πολικές ενώσεις.
Όλα τα συστατικά του EVOO ενδέχεται να συμβάλλουν στην «διατήρηση της υγείας». Αρκετοί διεθνείς οργανισμοί ρυθμίζουν την ποιότητα και την καθαρότητα του EVOO, συγκεκριμένα η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), το Διεθνές Συμβούλιο Ελαιολάδου (IOC) και ο Codex Alimentarius σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν από το Οικονομικό Παρατηρητήριο Unaprol.
Οι ποικιλίες δέντρων, οι συνθήκες καλλιέργειάς τους και οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται για την παραγωγή EVOO, είναι βασικοί παράγοντες για την ποιότητα του EVOO, επηρεάζοντας τόσο τα ποιοτικά όσο και τα ποσοτικά χαρακτηριστικά του, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν τις αισθητηριακές και υγειονομικές ιδιότητες του ελαιολάδου. Προηγμένες αναλυτικές τεχνικές, όπως υγρή χρωματογραφία υψηλής απόδοσης σε συνδυασμό με συστοιχία διόδων ή ανιχνευτή μάζας (HPLC-DAD, HPLC-MS), έχουν διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στον προσδιορισμό και τον ποσοτικό προσδιορισμό των βιοδραστικών ενώσεων που βρίσκονται στο EVOO, οι οποίες είναι υπεύθυνες για τα ευεργετικά του αποτελέσματα.
Το EVOO είναι ένα λειτουργικό φαγητό με νομικές αξιώσεις στην υγεία, πιστοποιημένο ως καρδιοπροστατευτικό. Αυτά τα χαρακτηριστικά σχετίζονται με το περιεχόμενο δευτερευόντων πολικών ενώσεων, ειδικότερα με την ένωση υδροξυτυροσόλης και τα διάφορα παράγωγά του. Επομένως, μεταξύ όλων των διατροφικών σχεδίων, μια Μεσογειακή διατροφή που βασίζεται στην καθημερινή κατανάλωση EVOO ως πηγή λίπους, είναι ένα ιδανικό μοντέλο διατροφής για ευεργετικά καρδιοπροστατευτικά αποτελέσματα, για τη μακροζωία και για την πρόληψη των χρόνιων μη μεταδοτικών ασθενειών.
Nutrients. 2019 Aug; 11(8): 1776. Published online 2019 Aug 1. doi: 10.3390/nu11081776 PMCID: PMC6724211 PMID: 31374907
Annalisa Romani,1,* Francesca Ieri,1 Silvia Urciuoli,1 Annalisa Noce,2,* Giulia Marrone,2,3 Chiara Nediani,4 and Roberta Bernini5
